خبر خوش برای موسیقی بختیاری
خبر خوش برای موسیقی بختیاری
قطعه موسیقی بختیاری
سوار بازی “نیله سوار” به آهنگسازی ، تنظیم کنندگی و نوازندگی نی آقای دکتر فرهنگ تیرگیر با رای شورای عالی موسیقی صدا و سیما جمهوری اسلامی ایران با
شماره سی دی 19511 در سامانه آرشیو جامع دفتر موسیقی کشور ثبت ملی و قابل بهره
برداری برای تمامی رسانه های ملی و استانی گردید
تاریخچه سوار بازی در تمدن کهن ایران
زمین سوارکاری به عنوان فنون و هنر ورزش رزمی و بزمی (چوگان) مورد توجه قرار گرفته
است و امروزه به ورزش جهانی تبدیل شده است. از جمله شاخه های مختلف مسابقات جهانی
سوار کاری شامل اسب دوانی (یورتمه،تاخت ) ؛مسابقات کورس و استقامت ؛ مسابقات ارابه
رانی ، مسابقات پرش اسب و چوگان می باشد. سوار کاری و چوگان در زمان هخامنشیان شکل
گرفته و در دوره ساسانیان بخشی از فرهنگ بومی ایرانیان بوده است. فردوسی قصه بازی
چوگان سیاوش و افراسیاب را به نظم در آورده و در جایی دیگر می گوید:
همه کودکان را به
میدان فرست
برای دیدن گوی و
چوگان فرست
چوگان در دوره صفویه
توسط شاه عباس صفوی در میدان نقش جهان اصفهان به شکوفایی رسید. انگلیسیها در زمان
صفویه با این بازی ایرانی آشنا شده و به طور حرفه ای چوگان را در باشگاه کلکته
اموزش و چوگان در اروپا و آمریکای جنوبی فرا گیر شد.
قوم بختیاری از جمله
اقوام کهن لر تبار ایرانی از ورزشهای رزمی و نمایشی همچون چوب بازی و سوار کاری
جهت تقویت روحیه سلحشوری و آمادگی رزمی و نظامی فرزندانشان در مقابل هر گونه تهاجم
بیگانه بهره گرفته اند.
از جمله این هنر
رزمی که به صورت نمایشی مورد توجه قرار گرفته اند سوارکاری است. سوار کاری بیشتر
در جشن های عروسی برای گرفتن دستمال از فرد سوار کاری از خانواده داماد، که به
صورت نمایشی دستمال (سرانداز عروس ) را از سر عروس برداشته و می گریزد و مردان
خانواده عروس تا برگرداندن دستمال از سوار کار؛ دست از هیچ کوششی دریغ نمی کنند که
در این بازی نمایش تمرین غیرت و روحیه ناموس پرستی و سلحشوری به تصویر کشیده می
شود.
در نمایش آئینی سوار
بازی نوازندگان میشکال بختیاری با ساز کرنا و دهل و براساس ریتم سوار و اسب به خلق
آثار موسیقی به نام سوار بازی در بختیاری نموده و زیبایی این نمایش سوار بازی را
دو چندان خواهد کرد. اثر نیله سوار که برداشتی از موسیقی سوار بازی دهه 40در
بختیاری (شهرستان لردگان -بخش فلارد) بوده را با توجه به اصالت جملات موسیقی و
ملودی ، آهنگسازی نموده و این اثر پس از ثبت ملی قابل ارائه در مسابقات کورس اسب
سواری کشور و می تواند پس از تنظیم ارکسترال قابلیت ثبت جهانی در فدراسیون
سوارکاری جهانی را داشته باشد و گامی در جهانی نمودن موسیقی اقوام ایرانی در
مسابقات جهانی سوار کاری داشته باشد، چرا که تاکنون به صورت رسمی ملودی سوار کاری
در مسابقات جهانی ارائه نشده است.
دکتر فرهنگ تیرگیر
استاد دانشگاه و
آهنگساز و نوازنده نی
